Edmund Zieliński

EDMUND ZIELIŃSKI. SWOJE POKOCHAJCIE. O WYSTAWIE SAKRALNEJ W KOŚCIELE ŚW. JANA W GDAŃSKU

poniedziałek, 13 sierpień 2012

Gdy cudze oglądacie, cudzego słuchacie,

Przez to …Cudze chwalicie… a nawet kochacie!...

Tak Mikołaj z Nagłowic kiedyś nam powiedział:

Że Polacy nie gęsi i swój język mają…

O nas Pomorzanach już na pewno wiedział

I uważał, że także swą kulturę mają.

O, Ojcze mowy polskiej, polskiego języka,

Popatrz Ty na nas dzisiaj i nam powytykaj

Nasze błędy i wady, naszą zaściankowość,

Do chwalenia cudzego niepojętą skłonność…

Rzeknij do nas ubogich, zapatrzonych w obce:

Wyście Słowianie, a nie… barany i owce!

Spójrzcie w głąb swej historii, trud sobie zadajcie,

I poznawszy co wasze: … SWOJE POKOCHAJCIE !

(Zbigniew M. Jankowski)

W niedzielę 22 lipca w kościele św. Jana w Gdańsku miało miejsce otwarcie wystawy prac artystów regionalnych zatytułowanej Swoje pokochajcie - Sacrum w twórczości artystów Pomorza. Ostatnia podobna rozmiarem wystawa rękodzieła ludowego naszego regionu miała miejsce w Dworze Artusa w dniach od 11 sierpnia do 2 września 1973. Zgromadzono na niej 767 prac 186 autorów. Organizatorem tamtej wystawy był Oddział Spółdzielni „Art - Region” w Sopocie. Natomiast ta wystawa jest największa w powojennej historii naszego miasta jeśli chodzi o tematykę sakralną. Inicjatorem obecnego przedsięwzięcia jest Nadbałtyckie Centrum Kultury przy współpracy Muzeum Narodowego w Gdańsku, Oddziału Gdańskiego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, Samorządu Województwa Pomorskiego i Stowarzyszenia Twórców Ludowych Oddział w Gdańsku.

Zanim doszło do otwarcia wystawy, organizatorzy wykonali kawał dobrej roboty – spotkania, setki telefonów, wyjazdy na konsultacje do twórców i zwózka prac. Ogrom prac z tym związanych spoczął na barkach specjalisty ds. współpracy regionalnej z ramienia Nadbałtyckiego Centrum Kultury pana Zbigniewa Jankowskiego. Równie wiele wysiłku w to przedsięwzięcie włożyła pani Barbara Maciejewska kustosz Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku, przy udziale Iwony Świętosławskiej z tegoż muzeum i mojej skromnej osoby. Opłaciło się, bo zgromadzone na wystawie prace są przedniej marki i godne pokazania ich szerokiej publiczności. Autorzy tych prac mieszkają w różnych zakątkach naszego Pomorza – bo na Kaszubach, Kociewiu, w Borach Tucholskich, na Krajnie i Żuławach. Oczywiście dominuje tematyka sakralna, bo takie było założenie NCK – pomysłodawcy wystawy. Są rzeźby polichromowane – nawiązujące do starej tradycji jak i pozostawione w naturalnej barwie drewna. U wejścia do świątyni zwiedzających wita siedzący na ławce Chrystus Frasobliwy autorstwa Czesława Kasperowicza z Gdańska. Ta kompozycja cieszy się dużym powodzeniem – zwiedzający przysiadają się do rzeźby i robią pamiątkowe zdjęcia.

Oprócz dominującej rzeźby w drewnie można zobaczyć haftowane obrazy Ireny Szczepańskiej z Gdańska, fascynujące swą prostotą obrazy na dykcie Pani Reginy Matuszewskiej z Czarnegolasu i bardzo starannie namalowane obrazy na szkle Pani Alicji Serkowskiej z Kartuz. Duże zainteresowanie budzi różaniec autorstwa Reginy Białk z Kościerzyny upleciony z korzeni sosny, a „paciorki” różańca to 59 kul o średnicy kilkunastu centymetrów. A apokalipsa Józka Chełmowskiego z Brus? Na tej wystawie jest tylko część tej biblijnej przepowiedni namalowanej na płótnie i żeby ją odczytać, trzeba by poprosić samego autora. Są obrazy znanych malarzy z Rumi - Alfons Zwara namalował Pana Jezusa, którego oczy emanują niesamowitym smutkiem i cierpieniem. Jego kolega Leon Bieszke, lat 89, przedstawił w swych obrazach kapliczki przydrożne, podobne do tych z Barłożna – autorstwa Jerzego Kamińskiego.

Na obrazach jest też nasz błogosławiony Jan Paweł II, którego autorami są – Krzysztof Bagorski z Gdyni, Irena Zagórska z Rokocina, której mąż na wystawę wykonał figurki ceramiczne. Pozostali autorzy prac to: Piotr Janka z Bytowa, Marek Pawelec ze Zblewa, Franciszek Sychowski z Wejherowa, Henryk Lepak z Rzepnicy, Józef Semmerling z Gdańska, Piotr Tyborski ze Skórcza, Ryszard Prill z Pruszcza, Edward Rychlicki ze Starogardu, Czesław Birr z Mściszewic, Kazimierz Kostka z Wodnicy, Michał Ostoja – Lniski z Czarnej Wody, Zdzisław Grajper z Lęborka, Stanisław Śliwiński z Gdańska, Zygmunt Kedzierski z Przymuszewa, Adam Korthals z Tucholi, Halina Krajnik z Kościerzyny, Bronisław Suchy ze Starej Wiśniewki. Rajmund Zieliński ze Zblewa, Edward Jastrzębski z Gdyni, Zenon Miszewski ze Starogardu, Stanisław Plata z Gdańska, Tomasz Bednarczyk ze Starogardu, Zenon Skierka ze Skrzeszewa, Roman Samorowski z Wycinek, Marek Nowicz z Dźwieszna Małego, Zenon Kosater z Trzepowa, Leszek Baczkowski z Franka, Janina Gliszczyńska z Przęsina, Stanisław Suska ze Sztutowa, Tadeusz Szałkowski z Nowego dworu, Włodzimierz Ostoja-Lniski z Czerska, Józef Faryno z Człuchowa, Edmund Zieliński z Gdańska i Henryk Sokalski z Gdańska.

Na wystawie zgromadzonych zostało 130 prac wymienionych wyżej (46) autorów. Można by pomieścić o wiele więcej, jednak uwarunkowania zabytkowej świątyni przyczyniły się do znacznego ograniczenia, co jest zupełnie zrozumiałe. Aranżację wystawy przygotowała pani Renata Godlewska z Teatru Muzycznego w Gdyni, a komisarzem wystawy była pani Barbara Maciejewska – kustosz Oddziału Etnografii Muzeum Narodowego w Gdańsku. Wsparcia finansowego udzieliła Gmina Miasta Gdańsk, Starostwo w Wejherowie i browar Amber.

Współorganizatorami wystawy byli: Urząd Miasta Bytów, Bytowskie Centrum Kultury, Urząd Gminy Bobowo, Kaszubski Uniwersytet Ludowy, Orząd Gminy Krokowa, Urząd Miejski Kwidzyn, Kwidzyńskie Centrum Kultury, Urząd Gminy Liniewo, Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Liniewie, Muzeum Zachodnio-Kaszubskie w Bytowie, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie i Urząd Gminy Skórcz.

Patronat honorowy nad wystawą objęli - Marszałek Województwa pomorskiego Mieczysław Struk, Metropolita Gdański abp Sławoj Leszek Głódź i Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz.

Edmund Zieliński